Rijtijdenwet

Rij- en rusttijden
In de rij- en rusttijdenwet staat exact wat de maximale rijtijden, minimale rusttijden en pauzes zijn voor chauffeurs van vrachtwagens, openbaar-vervoerbussen en touringcarbussen. De rij- en rusttijdenwet geldt in de Europese Unie, Zwitserland, Liechtenstein, Noorwegen en IJsland. In Nederland zijn deze Europese regels te vinden in het ‘Arbeidstijdenbesluit vervoer’. In de praktijk staat de regeling meer bekend als de ‘rij- en rusttijdenwet’. Alle transportbedrijven die binnen de Europese Unie rijden, moeten zich aan de bepalingen in de rij- en rusttijdenwet houden. In een aantal specifieke (andere) landen buiten de Europese Unie geldt de AETR. De rijtijdenwet geldt niet voor taxichauffeurs; voor deze beroepsgroep gelden weer andere regels.

Rij- en rusttijden wet

Rijtijden
In de rij- en rusttijdenwet staat hoe lang een chauffeur een bus of vrachtwagen maximaal mag besturen. ‘Maximale rijtijd’ houdt in: de tijd waarin de chauffeur de vrachtwagen of bus bestuurt. ‘Rijden’ houdt formeel in: het rollen van de wielen.  

• Maximale aaneengesloten rijtijd: 4,5 uur; 
• Maximale dagelijkse rijtijd: 9 uur, 10 uur (twee keer per week)*; 
• Maximale wekelijkse rijtijd: 56 uur; 
• Maximale tweewekelijkse rijtijd: 90 uur. 

* Een chauffeur mag maximaal twee keer per week 10  uur per dag rijden. Op de andere werkdagen in diezelfde week mag  deze chauffeur dan maximaal 9 uur per dag rijden. 

Rusttijden
Een chauffeur van een vrachtwagen, openbaar-vervoerbus of touringcarbus moet volgens de rij- en rusttijdenwet dagelijkse en (wekelijks) verplicht rust nemen. In de rij- en rusttijdenwet staan de volgende minimale rusttijden: 

• Minimale dagelijkse rust: 11 uur; 
• Gesplitste rust: 3 uur plus 9 uur; gesplitste rust houdt in dat u de dagelijkse rust desgewenst in twee delen neemt, maar dan wel in de genoemde volgorde. Eerst 9 uur en daarna 3 uur mag dus niet; 

• Minimale verkorte rust: 9 uur (drie keer per week toegestaan. Bij dubbele bemanning 9 uur in een periode van 30 uur); 
• Minimale wekelijkse rust: 45 uur ononderbroken. Deze duur mag een keer per twee weken worden verkort tot 24 uur; dit verschil moet dan wel voor het einde van de derde week gecompenseerd zijn. 

Pauzes
Tijdens de verplichte rustperiode(s) mag een chauffeur niet beschikbaar zijn en zéker niet werken. Tijdens de rusttijd mag een chauffeur dus vrij over zijn of haar tijd beschikken en zijn er geen verplichtingen tegenover de werkgever. NB Onder ‘werk’ valt rijden, maar ook andere werkzaamheden, zoals laden en lossen. Als een chauffeur 6 uur of langer achter elkaar (onafgebroken) werkt, moet hij of zij een pauze nemen van minstens 30 minuten. Werkt een chauffeur 9 uur of langer achter elkaar, dan moet hij of zij minstens 45 minuten pauze nemen.  

In de rij- en rusttijdenwet staan de volgende verplichte pauzes: 

• Pauze in rijtijden: 45 minuten na 4,5 uur rijden. Deze pauzeduur in rijtijden mag opgesplitst zijn in een onderbreking van tenminste 15 minuten en tenminste 30 minuten (dan wel verplicht in deze volgorde). 
• Pauze in arbeidstijd:  
• 30 minuten bij arbeidstijd van tussen de 6 en 9 uur;  

• 45 minuten bij arbeidstijd van 9 uur en langer.  

De pauzes in arbeidstijd mogen worden opgesplitst in periodes van tenminste 15 minuten; dus twee keer 15 minuten bij arbeidstijd tussen 6 en 9 uur of drie keer 15 minuten bij arbeidstijd van 9 uur of langer. 

Voorwaarden nachtarbeid 

Per 16 weken mag een chauffeur maximaal 43 keer tussen 00.00 en 06.00 uur in nachtdienst werken, óf per 2 weken 20 uur. Voor sommige soorten nachtwerk gelden andere regels, zoals bij het vervoer van brood- en banketbakkerijproducten en het onderhoud en de aanleg van wegen en spoor. Ook kan er in specifieke gevallen vrijstelling worden gegeven van de regels. Bijvoorbeeld bij vervoer van levende dieren, ochtendkranten, post en pakketten en collectief binnenlands vervoer van bloembollen, bloemen en boomkwekerijproducten. 

Rij- en rusttijden schema

Rijtijden	Duur	Opmerkingen
Maximale aangesloten rijtijd	4,5 uur
Maximale dagelijkse rijtijd	9 uur (2 keer per week 10 uur)	Een chauffeur mag maximaal 2 keer per week 10 uur per dag rijden. Op de andere werkdagen in diezelfde week mag deze chauffeur dan maximaal 9 uur per dag rijden.
Maximale wekelijkse rijtijd	56 uur
Maximale tweewekelijkse rijtijd	90 uur
Rusttijden
Minimale dagelijkse rust	11 uur
Gesplitste rust	3 uur + 9 uur
Minimale verkorte rust	9 uur	Drie keer per week toegestaan. Bij dubbele bemanning 9 uur in een periode van 30 uur.
Minimale wekelijkse rust	45 uur ononderbroken	Deze duur mag een keer per twee weken worden verkort tot 24 uur; dit verschil moet dan wel voor het einde van de derde week gecompenseerd zijn.
Pauzes
Pauze in rijtijden	45 minuten	Splitsing pauzeduur is toegestaan in onderbreking van minstens 15 minuten en daarna van minstens 30 minuten.
Pauze in arbeidstijd (tussen 6 en 9 uur)	30 minuten	Splitsing pauzeduur is toegestaan in onderbreking van twee keer 15 minuten.
Pauze in arbeidstijd (meer dan 9 uur)	45 minuten	Splitsing pauzeduur is toegestaan in (drie keer) een onderbreking van 15 minuten of van één keer 15 minuten gevolgd door één keer 30 minuten (in deze volgorde).
Voorwaarden nachtarbeid
Per 16 weken	43 keer tussen 00.00 en 06.00 uur	Voor vervoer van bijvoorbeeld brood- en banketbakkerijproducten en voor onderhoud en de aanleg van wegen en spoor gelden andere regels.
OF per 2 weken	20 uur tussen 00.00 en 06.00 uur
Arbeidstijd bij nachtdienst
In periode van 24 uur vanaf begin dienst	10 uur	Voor vervoer van bijvoorbeeld levende dieren en ochtendkranten kan vrijstelling van deze regels worden gekregen.
Bij collectieve regeling	12 uur	Collectieve regeling moet bij ILT-controle aangetoond worden.

Rij- en rusttijden vrachtwagen

De rij- en rusttijden gelden onder andere voor chauffeurs van vrachtwagens die goederen vervoeren waarvan de Maximaal Toegelaten Massa (MTM) 3.5 ton of meer is. De regels gelden overigens ook voor chauffeurs die zonder lading rondrijden.

Rij- en rusttijden vrachtwagenchauffeurs

De rij- en rusttijden voor vrachtwagenchauffeurs zijn gemaakt om de veiligheid van de chauffeurs en van de andere weggebruikers te waarborgen. Onoplettendheid als gevolg van vermoeidheid veroorzaakt jaarlijks veel ongevallen. De rij- en rusttijden moeten ervoor zorgen dat een vrachtwagenchauffeur tijdig rust kan nemen, om vervolgens weer met volle aandacht te gaan rijden.

Rij- en rusttijden buschauffeurs

Voor buschauffeurs gelden dezelfde rij- en rusttijden als voor vrachtwagenchauffeurs; de richtlijnen gelden namelijk ook voor chauffeurs die bussen besturen met zitplaatsen voor negen of meer personen inclusief de chauffeur). Dit betekent dat er ook voor buschauffeurs een maximum geldt voor de dagelijkse, wekelijkse en tweewekelijkse rijtijd. Ook moeten buschauffeurs dagelijkse en wekelijkse verplicht rust nemen. 

Rij- en rusttijden touringcar

Ook chauffeurs van touringcars die negen of meer passagiers vervoeren (de chauffeur meegerekend), moeten zich aan de rij- en rusttijdenwet houden. Het risico op ongevallen waarvan vermoeidheid de oorzaak is, wordt hiermee aanzienlijk verkleind. 

Rijtijdenwet boetes

Op het niet naleven van de rij- en rusttijden staan forse boetes, variërend van € 100,00 tot zelfs € 4.400,00 per overtreding. Aan de hand van tachograafdata kan gecontroleerd worden of de regels worden nageleefd. Een tachograaf is dan ook verplicht voor zware voertuigen, bussen en lichte bedrijfsvoertuigen in het beroepsgoederenvervoer. De exacte hoogte van de boete kan per land verschillen. Ook misbruik of verkeerd gebruik van de tachograaf wordt bestraft, zelfs als de overtreding niet met opzet is gemaakt. 

Tachograafboetes voorkomen met RTD

De Remote Tacho Download (RTD) is een handige tool om boetes op overtreding van de rij- en rusttijden te voorkomen. De RTD leest de tachograafgegevens automatisch en op afstand uit, waarna ze gedownload, gearchiveerd en geanalyseerd worden. Vervolgens worden alle  bestanden versleuteld (draadloos) verzonden naar een bestandsopslag. Een veilige methode dus om altijd zicht te hebben op de tachograafgegevens en verzekerd te zijn tijdige registratie.