In de transportwereld is de term TIR algemeen bekend. Maar wat betekent TIR? De TIR afkorting staat voor ‘Transports Internationaux Routiers’. Het betreft een afgesloten douaneakkoord, waardoor internationaal douanetransport door de aangesloten TIR-landen gemakkelijker en met zo weinig mogelijk administratieve rompslomp verloopt. Het verdrag werd in 1975 afgesproken en geldt specifiek voor goederen die over de weg vertrekken vanaf een douanekantoor in het betreffende TIR-land tot aan douanekantoor van bestemming in het andere TIR-land.
Toepassing van TIR vervoer
Hoe verhoudt de TIR betekenis zich in de praktijk? Dit verdrag, dat onder toezicht staat van de Economische Commissie voor Europa (ECE) van de VN, is afgesloten door de verschillend douane-administraties. Vrijwel alle landen in de Europese Unie zijn lid, maar ook landen in Afrika en Azië. Omdat de EU een vrij handelsverkeer kent, wordt de Europese Unie als één TIR-land gezien. De belangrijkste voordelen van TIR transport:
• Het lossen van goederen is niet meer nodig, zodra ze de grens van een TIR-land overgaan.
• De vervoerder hoeft niet in ieder land bepaalde zekerheden te stellen.
• Bij grensoverschrijdingen in aangesloten landen vindt geen controle meer plaats.
• Geen betaling nodig voor in- en uitvoerrechten in TIR-landen.
Omdat een TIR vrachtwagen in principe vrij reist binnen de aangesloten landen, is vooral de controle door de douane bij vertrek van de lading erg belangrijk. Wel blijft de bevoegdheid bij de douane in een TIR-land, om goederen en voertuigen tussentijds te controleren.
TIR vrachtwagens
Een TIR transport vertrekt altijd in het betreffende TIR-land vanaf een douanekantoor. Het spreekt voor zich dat de douane de lading controleert. Maar er wordt meer gecontroleerd. Volgens het TIR-verdrag, worden ook containers en TIR vrachtwagens aan een controle onderworpen. Bij vertrek wordt een TIR vrachtwagen verzegeld. Het is strafbaar om de verzegeling te openen, enkel de douane mag dit. Daarnaast moet een TIR vrachtwagen dusdanig gebouwd zijn, dat het niet mogelijk is om goederen te laden of te lossen zonder de verzegeling te verbreken. De voor TIR vervoer gebruikte vrachtwagens als containers moeten voordat zij ingezet worden voor TIR-vervoer, een keuring ondergaan. Na goedkeuring mag de vrachtwagen in alle TIR-landen worden gebruikt en moet er een speciaal TIR bordje op voor- en achterzijde van de vrachtwagen aangebracht worden. Het TIR bordje op de vrachtwagen is blauw van kleur, met in witte letters TIR.
Het gebruik van een TIR carnet
Vervoerders die TIR transport uitvoeren, moeten verplicht een TIR carnet gebruiken. De TIR carnet betekenis is belangrijk, want zonder deze papieren kan een TIR transport niet doorgaan. Een TIR carnet is geldig voor één enkele rit en is gedrukt in het Engels en het Frans. Het invullen moet gebeuren in de taal van het land waaruit het TIR transport vertrekt. In principe moet voor iedere container of iedere rit een TIR carnet worden ingevuld, dit is ter beoordeling aan de douane. Het carnet bevat een maximum van 20 bladen en er worden voor ieder TIR-land – waar het transport doorheen gaat – twee bladen geldig gemaakt. Omdat de EU als één TIR-land wordt gezien, is er geen carnet voor TIR nodig. Het transport wordt dan als binnenlands vervoer gezien.
Uitvoering van een TIR carnet
Een Carnet voor TIR bestaat uit een viertal delen:
• Omslagblad
• Geel blad voor de vervoerder
• Proces-verbaal van constatering
• Bladen die geldig gemaakt worden in een TIR-land (twee per land)
Naast TIR-carnets van 20 bladzijden, bestaan er ook carnets met 4, 6 en 14 bladzijden. Als er maar één of twee grensovergangen van TIR-landen wordt overgegaan, is het carnet met 20 bladzijden helemaal niet nodig en is er voldoende aan een carnet van 4 of 6 bladzijden.