In diverse steden in Nederland, maar ook in Europa, zijn milieuzones ingevoerd. Maar wat zijn milieuzones nu eigenlijk? Omdat veel grote steden te maken hebben met een hoge mate van luchtvervuiling, is er de mogelijkheid voor een gemeente om vervuilende voertuigen te weren. Dit kan door middel van een milieuzone. Een milieuzone wordt ook wel eens een Lage Emissie Zone (LEZ) genoemd.
Hoe werken milieuzones?
Omdat een milieuzone per gemeente of per Europees land ingevoerd wordt, kan de werking wel eens verschillen. Er zijn diverse methodes om vervuilende voertuigen in een gemeente of stad te beperken:
• Een algeheel verbod op gemotoriseerde voertuigen.
• Enkel het toelaten van gemotoriseerde voertuigen die aan bepaalde emissiestandaarden voldoen.
• Door middel van een milieuheffing bij het betreden van het gebied, mensen ontmoedigen om van de auto gebruik te maken.
• Naar aanleiding van even of oneven kentekens en deze voertuigen om de beurt toegang geven.
Voor milieuzones zijn specifieke verkeersborden ontwikkeld. Zo weet diegene die een stad binnenkomt dat hier een dergelijke zone geldt en er rekening mee houden. Handhaving hiervan gaat vrijwel altijd via een systeem van digitale camera’s die nummerborden kunnen herkennen. Het is mogelijk om toch met een vervuilend voertuig een milieuzone te betreden. Dit kan door betaling van een ontheffing. Wel zijn de bedragen voor ontheffing doorgaans hoog, anders is er het risico dat milieuzones geen nut meer hebben.
Milieuzones in Nederland
Milieuzones in Nederland bestaan al sinds 2007, toen Utrecht en Eindhoven hiermee van start gingen. Inmiddels zijn er meer milieuzones in Nederland. De voorwaarden kunnen per gemeente verschillen. Zo zijn er gemeenten die alleen diesel uit de milieuzone weren of die werken volgens een emissieklasse auto’s toelaten. In de meeste gevallen is een voertuig met benzinemotor dus geen probleem. Diesel is het meest vervuilend en vandaar gelden er voor auto’s op diesel in de milieuzone speciale regels. Daarnaast is het type voertuig van belang voor een milieuzone. Er wordt onderscheid gemaakt tussen personen- en bestelauto’s, vrachtauto’s en autobussen.
Emissieklasse
In de meeste steden waar milieuzones zijn ingericht, wordt gelet op de emissieklasse van een dieselauto. Mensen die een dieselauto hebben en van plan zijn om een stad te bezoeken waar een milieuzone geldt, moeten zich goed informeren onder welke emissieklasse hun auto valt. Hoe hoger de emissieklasse is, des te schoner is de dieselauto. Bij het binnenrijden zal een verkeersbord aangeven welke emissieklasse het gebied binnen mag:
• Gele zone: alleen personen- en bestelauto’s vanaf emissieklasse 3
• Groene zone: alleen personen- en bestelauto’s vanaf emissieklasse 4
Dieselauto’s vanaf emissieklasse 0 t/m 2 zijn in alle milieuzones uitgesloten. Vanaf 2025 worden de regels nog strenger en krijgen alleen dieselauto’s met emissieklasse 4 & 5 nog toegang. Het kan verstandig zijn om hier rekening mee te houden bij de aanschaf van een dieselauto.
Vrachtauto´s en autobussen
Er zijn steeds meer milieuzones in Nederland waar strenge regels gelden voor vrachtauto’s en autobussen die op vervuilende diesel rijden. Per 2022 zijn de regels strenger geworden en geldt er in deze gemeentes een paarse milieuzone. Dit houdt in, dat enkel vrachtwagens en autobussen met een emissieklasse 6 of hoger toegang krijgen.
Hoe hoog is de boete bij een milieuzone overtreding?
Handhaving gebeurt meestal door het inzetten van camera’s die kentekens herkennen. Zo verloopt de handhaving volautomatisch. Voertuigen die met een niet toegestane emissieklasse de milieuzone binnenrijden, krijgen automatisch een boete in de bus. De boetes zijn op dit moment tussen de €100,- en €150,- voor personen- en bestelauto’s en al meer dan €300,- voor overtredingen met vrachtauto’s en autobussen.
Waar zijn milieuzones in Nederland?
Er zijn diverse milieuzones in Nederland. De steden met milieuzones kunnen zones invoeren voor personen- en bestelauto’s, voor vrachtwagen of voor beide. Omdat niet iedere gemeente dit heeft, kan het verwarrend zijn. Daarom is er een overheidswebsite (milieuzones.nl) waar mensen een milieuzone check kunnen uitvoeren. Op dit moment (2023) zijn er een viertal steden in Nederland met een diesel milieuzone voor personen- en bestelauto’s. Het gaat om de steden Amsterdam, Arnhem, Den Haag en Utrecht. Verder is er een diesel milieuzone in 15 Nederlandse steden voor vrachtwagens. Dit zijn Amsterdam, Arnhem, Breda, Delft, Den Bosch, Den Haag, Eindhoven, Haarlem, Leiden, Maastricht, Rotterdam, Maasvlakte Rotterdam, Rijswijk, Tilburg en Utrecht. Uiteraard kan deze lijst zomaar weer veranderen als er zich meer steden aansluiten.
Oldtimers en milieuzones
Voor eigenaren van een oldtimer is het nagenoeg onmogelijk een hoge emissieklasse te krijgen. Oldtimer en milieuzones zijn volgens de geldende regels geen goede combinatie, een oldtimer mag de zone nooit in. Daarom heeft de Rijksoverheid enkele uitzonderingen ingevoerd die landelijk gelden. Een van deze uitzonderingen, is dat dieselvoertuigen met een leeftijd van 40 jaar of ouder standaard altijd een vrijstelling krijgen. Oldtimers mogen dus altijd de milieuzone binnen.
Een camper en milieuzones
Campers/kampeerwagens vallen in principe onder de normale regelgeving. Toch is er net zoals bij oldtimers een vrijstelling, maar enkel voor eigenaren van een camper die in de milieuzone wonen. Zij zijn vrijgesteld. Voor eigenaren van een camper die voor hun vakantie enkel een milieuzone doorkruisen, geldt de normale regelgeving.
Hoe zit het met milieuzones in Europa?
Omdat veel Nederlanders voor hun vakantie met de auto door Europa reizen, is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de diverse milieuzones in Europa. Het is ondoenlijk om alle steden te noemen, maar er zijn de volgende milieuzones in Europa te vinden:
• Denemarken: 5 zones
• Duitsland: 43 zones
• Italië: 12 zones
• België: 3 zones
• Oostenrijk: 1 zone
• Verenigd Koninkrijk: 3 zones
• Zweden: 6 zones
In Spanje is sinds 1 januari 2023 nieuwe wetgeving van kracht, waarbij alle steden met minimaal 50.000 inwoners een milieuzone moeten invoeren.